ऐकण्याची शक्ती तर नष्ट होणार नाही ना?

कान हा शरीराचा एक संवेदनशील भाग आहे.  त्याची योग्य काळजी घेतली नाही किंवा कोणत्याही प्रकारचा निष्काळजीपणा केला नाही तर त्यात विकृती येऊ लागतात.कान दुखणे ही एक सामान्य तक्रार आहे जी सहसा कोणत्या ना कोणत्या संसर्गामुळे होते. परंतु काहीवेळा इतर काही कारणांमुळेही कान दुखण्याची समस्या उद्भवते. कानाच्या मधोमध ते घशाच्या मागच्या बाजूला एक नळी जाते, तिला 'युस्टाचियन ट्यूब' म्हणतात. ही वाहिनी कानांमध्ये द्रव तयार करते.  परंतु जेव्हा ही वाहिनी अवरुद्ध होते तेव्हा द्रवपदार्थ जास्त प्रमाणात तयार होऊ लागतात.त्यामुळे कानाच्या पडद्यावर दाब पडतो.  यामुळे कानात वेदना होतात. योग्य वेळी उपचार न केल्यामुळे, या द्रवामुळे कानात संसर्ग होतो, ज्यामुळे कान दुखणे आणखी वाढू शकते. काही वेळा कान स्वच्छ करण्यासाठी लाकूड इत्यादी वापरल्याने किंवा कानात साबण, शॅम्पू किंवा पाणी सोडल्यास वेदना सुरू होतात. वात, पित्त, कफ आणि रक्त यांच्या दूषित होण्याच्या कारणामुळे देखील हे होऊ शकते.

कारण- कान दुखण्याची अनेक कारणे आहेत.  सर्दी आणि फ्लू दीर्घकाळ राहिल्यास, कान दुखू शकतात. कानाचा पडदा फाटल्यास किंवा त्यात छिद्र पडल्यास देखील वेदना होतात. लहान मुलांमध्ये कान दुखण्याचे सर्वात सामान्य कारण म्हणजे संसर्ग किंवा सर्दी किंवा तीक्ष्ण वस्तूने कान स्वच्छ केल्याने वेदना होतात.विमानात उड्डाण करताना वातावरणाचा दाब आणि कानाचा दाब यांच्यातील फरकामुळेही कानात वेदना होतात. त्याची इतर कारणे म्हणजे घसा सूजणे, ऍलर्जीमुळे नाक बंद होणे, श्वसनमार्गाचे संक्रमण.  या अवस्थेत कानात दुखणे आणि कान भरलेला जाणवतो.

कोणत्याही कारणास्तव, या संवेदनशील क्षेत्राला झालेल्या नुकसानामुळे कानात वेदना होतात. कानात पेन, सेफ्टी पिन किंवा इतर कोणतीही तीक्ष्ण वस्तू टाकणे, डोक्याला गंभीर दुखापत होणे, खूप मोठा आवाज ऐकणे यामुळेही वेदना होतात. आजची तरुणाई बहुतेक वेळा कानात इअरफोन लावून मोठ्या आवाजात संगीत ऐकते.  हे देखील कान दुखण्याचे एक कारण असू शकते. सायनसच्या संसर्गामुळेही कान दुखतात.  सायनस हे आपल्या कपाळ, नाकाची हाडे, गाल आणि डोळ्यांच्या मागे, कवटीमध्ये हवेने भरलेली जागा आहेत. त्याच्या अडथळ्यामुळे, संसर्ग होतो आणि सायनसमध्ये सूज येते. त्यामुळे कान दुखू लागतात. दातांमध्ये बॅक्टेरियाच्या संसर्गामुळेही कान दुखू लागतात.  दातातील पोकळी किंवा संसर्गामुळे अनेक वेळा कान दुखतात. 

प्रतिबंध- कान दुखणे ही एक सामान्य समस्या आहे.  पण असे होण्याची शक्यता काही प्रमाणात कमी होऊ शकते. कानदुखीच्या रुग्णाने थंड वस्तूंचे सेवन करू नये. कफ उत्पन्न करणारे अन्न घेऊ नये.  जंक फूड आणि शिळे अन्न खाणे टाळा. आंघोळ करताना कानात पाणी किंवा साबण जाऊ नये, याची काळजी घ्या. कान कोणत्याही तीक्ष्ण किंवा टोकदार वस्तूने स्वच्छ करू नये.  खूप मोठ्या आवाजात संगीत ऐकू नये.  हेडफोन जास्त वेळ वापरू नका. 

घरगुती उपाय- काही वेळा हवामानामुळेही कान दुखतात.  सहसा लोक जेव्हा कान दुखतात तेव्हा प्रथम घरगुती उपाय करतात. कान दुखण्यासाठी लसूण फायदेशीर आहे.  लसणाची पाकळी, आले, मुग (बिया), मुळा आणि केळीची पाने यांचा रस वेगवेगळा किंवा एकत्र काढून गरम करून कानात टाकल्याने कानदुखी दूर होते. मोहरीच्या तेलात दोन-तीन बारीक चिरलेल्या लसूण पाकळ्या गरम करा.  ते थंड करून गाळून घ्या.  या तेलाचे दोन ते तीन थेंब कानात टाकल्याने त्वरित आराम मिळतो. 

कांद्याचा रस पाण्यात मिसळून हलका गरम करून त्याचे दोन ते तीन थेंब कानात टाकल्याने कान दुखण्यात आराम मिळतो. आले बारीक करून त्याचा रस ऑलिव्ह ऑईलमध्ये मिसळून दोन ते तीन थेंब कानात टाकल्याने वेदना कमी होतात. या सर्वांशिवाय मेथी, कडुलिंब, बेल, पेपरमिंट, सेलेरी, तुळशीचा रस कानदुखीवर घरगुती उपाय म्हणून वापरतात. परंतु हे लक्षात ठेवा की डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच कानदुखीवर उपचार करण्यासाठी वरील घरगुती उपायांचा वापर करावा. डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय कोणत्याही प्रकारचा पदार्थ कानात टाकणे धोकादायक ठरू शकते. 

(हा लेख फक्त सामान्य माहितीवर आधारित आणि जनजागृतीसाठी आहे.  उपचार किंवा आरोग्य सल्ल्यासाठी तज्ञांची मदत घ्या.)